نی حمایت کنندهی رسانه های آزاد افغانستان، طی یک نظر سنجی در کابل و 23 ولایت دیگر، کارکرد رسانه ها در روز رایدهی در انتخابات را به بررسی گرفت تا روشن گردم چه چالش های برای رسانه ها و خبرنگاران در این روز وجود داشت.
نی در این نظر سنجی با 250 خبرنگار در 24 ولایت کشور نظر پرسی کرد. نتایج این نظر سنجی طی یک نشست خبری امروز چهارشنه دهم میزان در دفتر نی اعلام گردید. عبدالمجیب خلوتگر رییس اجرایی نی که در این کنفرانس صحبت میکرد، گفت: خبرنگاران باور شان این است که تهدید طالبان باعث شده پوشش خبرنگاری و رسانهای یک پوشش معیاری نباشد همچنان خبرنگاران به عنوان شاهدان محلات رایدهی گفتند که شاهد کمترین حضور رای دهندگان در انتخابات بودند.
یافته های نظر سنجی نشان میدهد، که خبرنگاران در روز انتخابات، با چالش های؛ عدم دسترسی به اطلاعات، تهدید های امنیتی، رفتار خشونتآمیز نیروهای امنیتی و قطع شبکه های مخابراتی که منجر به عدم دسترسی به اطلاعات گردید روبرو بودند.
قطع شبکه های مخابراتی و عدم دسترسی به اطلاعات:
در این نظر سنجی 40 تن از خبرنگاران گفته اند با مشکلا دسترسی به اطلاعات مواجه بودند و مسوولان کمیسون های انتخابات اطلاعات لازم را در اختیار خبرنگاران قرار نمیداد. 64 تن در ولایت های مختلف گفته اند که شبکه های مخابراتی قطع بود و این سبب شده است که نتوانند گزارش دهی بکنند. آقای خلوتگر افزود:«در 24 ولایت با 250 خبرنگاران که صحبت کردیم 25.6% این خبرنگاران میگویند که مشکل شبکه های مخابراتی باعث شد که کار خبرنگاری شان بصورت درست انجام نشود. خبرنگاران میگویند شبکه های مخابرایت قطع بود با مراکز شان نتوانستند در تماس باشند و در مواردی نمیتوانستند تصویر یا صدا را با وضعیتی که شبکه های مخابراتی داشت به مراکز شان بفرستند که باعث شد یا گزارش دهی شان کند باشد یا به موقع صورت نگیرد.»
تهدید طالبان و رفتار نیرو های امنیتی در محل های رایدهی:
تقریبآ تمامی پاسخ دهننده گان گفته اند؛ به اثر تهدید های طالبان سطح اشتراک رای دهنده ها نسبت به انتخابات های گذشته کم بود. و اما 130 تن گفته اند در اثر تهدید های طالبان و وضعیت نامناسب نتوانستند از محلات دور از مرکز شهر گزارشدهی کنند. 22 تن از خبرنگاران هم از رفتار نامناسب نیرو های امنیتی با خبرنگاران گفته اند.
عدم آگاهی کارمندان انتخابات:
در این نظر سنجی 40 تن از خبرنگاران گفته اند، کارمندان کمیسیون انتخابات در سایت های انتخاباتی، آگاعی لازم را از روند انتخابات و استفاده از دستگاه بایومتریک را نداشتند. آقای خلوتگر در این نشست خبری افزود؛ 16 درصد خبرنگاران فکر میکردند کسانیکه در سایت های رایدهی حضور داشتند کار شان را بلد نبودند مثلا از حضور خبرنگاران در نزدیک سایت جلوگیری میکردند در حالیکه قبلا کمیسیون های انتخاباتی رسما اعلام کرده بودند که خبرنگاران به حیث ناظران غیر مستقیم درمحلات میتوانند حضور داشته باشند.
در این نظر سنجی، پنج سوال مشخص از خبرنگاران پرسیده شده بود.
1. از دید شمای روزنامهنگار، کارتان در انتخابات (شنبه ششم میزان) چهگونه گذشت؟
2. مهمترین چالشی که با آن روز انتخابات ( شنبه ششم میزان) در هنگام کار روبهرو بودید، چه بود؟
3. برخورد مسوولین محلهای انتخاباتی با شما چهگونه بود؟
4. برخورد نیروهای امنیتی با شما چهگونه بود؟
5. برخورد نمایندگان احزاب و ناظرین با شما چهگونه بود؟
در بخش نخست، باور پاسخ دهنده ها این بود که انتخابات نسبتآ در فضای امن برگزار شد اما تعداد اشتراک کننده ها نسبت به انتخابات های گذشته کم بود. در سوال دوم هم، خبرنگاران قطع شبکه های مخابراتی، عدم دسترسی به اطلاعات و عدم آگاهی کارمندان کمیسیون انتخابات از روند انتخابات را به عنوان چالش ها یاد کردند. در پاسخ به سوال های سوم، چهارم و پنجم، هم تقریبآ تمامی پاسخ دهنده ها گفته اند، از برخورد ها راضی بودند.
در پایان این نشست خبری، نی حمایت کنندهی رسانه های آزاد افغانستان، پیشنهاد های را به حکومت وحدت ملی و حکومت جدید که قرار است روی کار بیاید ارایه کرد.
پیش نهاد ها
1. دسترسی به اطلاعات تسهیل گردد. حکومت جدید باید به صورت قابل پیمایشی تعهدی در این زمینه ارایه کند.
دولت جدید باید اطمینان جامعهی خبرنگاری وتمامی شهروندان افغانستان را مبنی بر تطبیق قانون دسترسی به اطلاعات حاصل نماید.
2. شبکه های مخابراتی باید شامل برخورد های سیاسی نشود، حق هر شهروند داشتن ابزار ارتباط است، این حق نباید دست خوش تعاملات سیاسی گردد. دولت جدید باید در این زمینه ضمانت های لازم را ارایه نماید.
3. برخورد نیروهای امنیتی هر چند بهتر شده است، اما باید کاملا بر مبنای قانون باشد. دولت جدید باید در این زمینه اقدامات لازم را فراهم کند.